Merge pull request #703 from hebeka/master

Translated 02.3md to Turkish

tr/02.3.md

@@ -0,0 +1,517 @@
+# 2.3 Kontrol ifadeleri ve fonksiyonlar
+
+Bu bölümde, Go da kontrol ifadeleri ve fonksiyon işlemleri hakkında konuşacağız.
+
+## Kontrol ifadesi
+
+Akış kontrolü programcılıkta en büyük icattır. Onun sayesinde, basit kontrol ifadeleri kullanarak daha karmaşık lojik ifadeler temsil edilebilir. Akış kontrolünü üç kategoriye ayırabiliriz: şartlı, döngü kontrollü ve şartsız çıkış.
+
+### if
+
+`if` kelimesi büyük ihtimalle programlarında en sık geçen kelimedir. Eğer şartlar sağlanırsa birşeyler yapar, sağlanmazsa başka şeyler yapar.
+
+`if` şartları için Go da paranteze gerek yoktur.
+
+	if x > 10 {
+    	fmt.Println("x is greater than 10")
+	} else {
+    	fmt.Println("x is less than or equal to 10")
+	} 
+	
+Go da çok işe yarar bir `if` kullanımı, şart ifadesinden önce değişken tanımlama yapmaktır. Bu değişkenin kapsamı sadece `if` blok alanı içerisinde geçerlidir.
+
+	// x'i tanımla, ve 10 dan büyük olup olmadığını kontrol et 
+	if x := computedValue(); x > 10 {
+    	fmt.Println("x is greater than 10")
+	} else {
+    	fmt.Println("x is less than 10")
+	}
+
+	// Bu satır derlenemez
+	fmt.Println(x)
+	
+Birden fazla şart için `if-else` kullanın.	
+
+	if integer == 3 {
+    	fmt.Println("The integer is equal to 3")
+	} else if integer < 3 {
+    	fmt.Println("The integer is less than 3")
+	} else {
+    	fmt.Println("The integer is greater than 3")
+	}
+	
+### goto
+
+Go da `goto` terimi mevcuttur fakat kullanırken dikkatli olun. `goto` programın kontrol akışını önceden belirlenmiş aynı gövde içindeki bir `label` a yönlendirir. 
+
+	func myFunc() {
+    	i := 0
+	Here:   // label ends with ":"
+    	fmt.Println(i)
+    	i++
+    	goto Here   // jump to label "Here"
+	}
+	
+Label'ın adı büyük-küçük harfe duyarlıdır.
+
+### for
+
+`for` Go da bulunan en güçlü kontrol lojiğidir. Datayı döngüsel olarak ve tekrarlı işlemlerle okuyabilir, `while` döngüsü gibi.
+
+	for expression1; expression2; expression3 {
+    	//...
+	}
+
+`expression1`, `expression2` ve `expression3` birer ifade olmak üzere, `expression1` ve `expression3` değişken tanımlama veya bir fonksiyondan dönen return olabilirken, `expression2` ise kontrol ifadesidir. `expression1` ifadesi döngüye girmeden önce bir kere işlenecektir. `expression3` ise her döngü sonunda işlenir.
+
+Örnekler düz yazıdan daha yararlı olacaktır.
+
+	package main
+	import "fmt"
+
+	func main(){
+    	sum := 0;
+    	for index:=0; index < 10 ; index++ {
+        	sum += index
+    	}
+    	fmt.Println("sum is equal to ", sum)
+	}
+	// Print：sum is equal to 45
+
+Bazen birden fazla atama yapmak gerekir fakat Go bunun için kullanılacak bir `,` operatörü yoktur. Biz de `i, j = i + 1, j - 1` gibi paralel atamalar yaparız.
+
+İhtiyacımız yoksa `expression1` ve `expression1` ifadelerini çıkarabiliriz.
+
+	sum := 1
+	for ; sum < 1000;  {
+    	sum += sum
+	}
+
+Hatta `;` bile çıkarılabilir. Tanıdık geldi mi? Evet, tamamen `while` gibi oldu.
+
+	sum := 1
+	for sum < 1000 {
+    	sum += sum
+	}
+
+Döngülerde `break` ve `continue` adında iki önemli işlem vardır. `break` döngüden çıkartır ve `continue` o anki tekrarı atlar ve sonraki tekrara geçer. Eğer birden fazla iç içe döngüleriniz varsa `break` ile labelları kullabilirsiniz.
+
+	for index := 10; index>0; index-- {
+    	if index == 5{
+        	break // or continue
+    	}
+    	fmt.Println(index)
+	}
+	// break prints 10、9、8、7、6
+	// continue prints 10、9、8、7、6、4、3、2、1
+
+`for` döngüsü `range` kullanıldığında `slice` ve `map` de bulunan datayı okuyabilir.
+
+	for k,v:=range map {
+    	fmt.Println("map's key:",k)
+    	fmt.Println("map's val:",v)
+	}
+
+Go da birden fazla değer return yapılabildiği ve kullanılmayan bir değişken olduğunda derleyici hata verdiği için, kullanmak istemediğiniz değişkenler için `_` kullanabilirsiniz.
+
+	for _, v := range map{
+    	fmt.Println("map's val:", v)
+	}
+	
+### switch
+
+Bazı durumlarda çok fazla `if-else` kullandığınızı farkedebilirsiniz. Bu programı okumayı zorlaştırır ve gelecekte bakım yapmayı zorlaştırabilir. Bu durumda problemi çözmek için `switch` kullanmak mükemmeldir. 
+
+	switch sExpr {
+	case expr1:
+    	some instructions
+	case expr2:
+    	some other instructions
+	case expr3:
+    	some other instructions
+	default:
+    	other code
+	}
+
+`sExpr`, `expr1`, `expr2`, ve `expr3` ifadelerinin türleri aynı olmalıdır. `switch` çok esnektir. Şartlar sabit olmak zorunda değildir ve şart sağlanana kadar yukarıdan aşağıya doğru çalışır. Eğer `switch` in ardından bir ifade gelmiyorsa `true` olarak görülür.
+
+	i := 10
+	switch i {
+	case 1:
+    	fmt.Println("i is equal to 1")
+	case 2, 3, 4:
+    	fmt.Println("i is equal to 2, 3 or 4")
+	case 10:
+    	fmt.Println("i is equal to 10")
+	default:
+    	fmt.Println("All I know is that i is an integer")
+	}
+
+Beşinci satırdaki gibi `case` içinde birden fazla değer olabilir. `case` sonlarına `break` eklemeye gerek yoktur, şart sağlanıp işlem yapıldıktan sonra çıkacaktır. Eğer çıkmasını istemiyorsanız `fallthrough` ifadesini kullanarak bir sonraki şarta devam edebilirsiniz.
+
+	integer := 6
+	switch integer {
+	case 4:
+		fmt.Println("integer <= 4")
+		fallthrough
+	case 5:
+		fmt.Println("integer <= 5")
+		fallthrough
+	case 6:
+		fmt.Println("integer <= 6")
+		fallthrough
+	case 7:
+		fmt.Println("integer <= 7")
+		fallthrough
+	case 8:
+		fmt.Println("integer <= 8")
+		fallthrough
+	default:
+		fmt.Println("default case")
+	}
+	
+This program prints the following information.
+
+	integer <= 6
+	integer <= 7
+	integer <= 8
+	default case
+
+## Functions
+
+`func` terimini kullanarak bir fonksiyon tanımlayın.
+
+	func funcName(input1 type1, input2 type2) (output1 type1, output2 type2) {
+    	// function body
+    	// multi-value return
+    	return value1, value2
+	}
+
+Yukarıdaki örnekten tahmin edebileceğiniz üzere aşağıda açıklamaları bulunur.
+
+- `funcName` adlı foonksiyonu tanımlamak için `func` terimini kullanın.
+- Fonksiyonlar sıfır veya daha fazla parametreye sahip olabilir. Parametrenin türü adından sonra gelir ve birden fazla parametre varsa `,` ile ayrılır.
+- Fonksiyonlar birden fazla değer döndürebilirler.
+- Bu örnekte `output1` ve `output2` adında iki değer döndürülmüş. Bunlara ad vermek zorunda değilsiniz, türünü yazmanız yeterli.
+- Eğer sadece bir değer döndürecekseniz parantez olmadan yazmalısınız.
+- Eğer en az bir değer döndürüyorsanız, fonksiyonun içinde istediğiniz yerde `return` terimini kullanmalısınız.
+
+Şimdi pratik bir örnek görelim. (Maksimum değerini hesaplama)
+
+	package main
+	import "fmt"
+
+	// return greater value between a and b
+	func max(a, b int) int {
+    	if a > b {
+        	return a
+    	}
+    	return b
+	}
+
+	func main() {
+    	x := 3
+    	y := 4
+    	z := 5
+
+    	max_xy := max(x, y) // call function max(x, y)
+    	max_xz := max(x, z) // call function max(x, z)
+
+    	fmt.Printf("max(%d, %d) = %d\n", x, y, max_xy)
+    	fmt.Printf("max(%d, %d) = %d\n", x, z, max_xz)
+    	fmt.Printf("max(%d, %d) = %d\n", y, z, max(y,z)) // call function here
+	}
+
+Yukarıdaki örnek fonksiyon `max` da iki aynı tür parametre `int` olduğu için bir tane yazmak yeterli olur. Yani `a int, b int` yerine `a, b int` kullanılır. Birden fazla parametre için de aynı kural geçerlidir. Farkettiyseniz `max` fonksiyonu sadece bir değer döndürür ve zorunda olmadığımız için o değere bir isim vermedik, bu kısa halini kullandık. 
+
+### Çok değerli döndürme
+
+Go'nun C'den iyi olduğu bir şey birden fazla değer döndürmeyi desteklemesidir.
+
+Alttaki örnekte bunu kullanalım.
+
+	package main
+	import "fmt"
+
+	// return results of A + B and A * B
+	func SumAndProduct(A, B int) (int, int) {
+    return A+B, A*B
+	}
+
+	func main() {
+    	x := 3
+    	y := 4
+
+    	xPLUSy, xTIMESy := SumAndProduct(x, y)
+
+    	fmt.Printf("%d + %d = %d\n", x, y, xPLUSy)
+    	fmt.Printf("%d * %d = %d\n", x, y, xTIMESy)
+	}
+	
+Üstteki fonksiyon isimsiz iki değer döndürür -isterseniz isim verebilirsiniz. Eğer isimlendirseydik, `return` yazıp isimlerini yazmamız yeterdi. Çünkü fonksiyonun içinde tanımlılar. Şuna dikkat etmelisiniz ki eğer fonksiyonu başka bir pakette kullanacaksanız (fonksiyonun ilk harfi büyük harfle başlamalıdır) `return` yapacaklarınızı tam bir ifade olarak yazmanız daha iyi olacaktır. Kodu daha okunur hale getirir. 
+
+	func SumAndProduct(A, B int) (add int, multiplied int) {
+    	add = A+B
+    	multiplied = A*B
+    	return
+	}
+
+### Variadic fonksiyonlar
+
+Go birden fazla argüman alabilen fonksiyonları destekler. Bunlara variadic (belirsiz-değişen sayıda argüman alan) fonksiyon denir.
+
+	func myfunc(arg ...int) {}
+
+`arg …int` kısmı Go ya bu fonksiyonun değişen sayıda argüman aldığını söyler. Bu argümanların türü `int` dir. `arg` fonksiyonun gövdesinde `int` türünde bir `slice` olur.
+
+	for _, n := range arg {
+    	fmt.Printf("And the number is: %d\n", n)
+	}
+	
+### Değer ile devretmek ve pointerlar
+
+Bir fonksiyon çağırıp ona argüman verdiğimizde o fonksiyon aslında değişkenin bir kopyasını alır. Dolayısı ile yapılan işlemler değişkende bir değişiklik yaratmaz. 
+
+Bunun kanıtı olarak bir örnek görelim.
+
+	package main
+	import "fmt"
+
+	// simple function to add 1 to a
+	func add1(a int) int {
+    	a = a+1 // we change value of a 
+    	return a // return new value of a
+	}
+
+	func main() {
+    	x := 3
+
+    	fmt.Println("x = ", x)  // should print "x = 3"
+
+    	x1 := add1(x)  // call add1(x)
+
+    	fmt.Println("x+1 = ", x1) // should print "x+1 = 4"
+    	fmt.Println("x = ", x)    // should print "x = 3"
+	}
+
+Gördünüz mü? `add1` fonksiyonuna `x` i gönderdiğimiz halde asıl değeri değişmedi.
+
+Sebebi basit: `add1` i çağırdığımızda ona `x` in bir kopyasını gönderdik `x` in kendisini değil.
+
+Şimdi sorabilirsiniz `x` in kendisini nasıl fonksiyona verebilirim diye.
+
+Burada pointer kullanmamız gerekiyor. Biliyoruz ki değişkenler bellekte tutulur ve bir adresleri vardır. Eğer değişkenin aslını değiştirmek istiyorsak onun bellek adresini kullanmalıyız. Böylelikle `add1` fonksiyonu `x` in adresini kullanarak onun değerini değiştirebilir. Parametre türünü `*int` olarak değiştiriyoruz ve değişkenin adresini `&x` ile fonksiyona veriyoruz. Fonksiyona değerin bir kopyasını değil de bir pointer verdiğimize dikkat edin.
+
+	package main
+	import "fmt"
+
+	// simple function to add 1 to a
+	func add1(a *int) int {
+    	*a = *a+1 // we changed value of a
+    	return *a // return new value of a
+	}
+
+	func main() {
+    	x := 3
+
+    	fmt.Println("x = ", x)  // should print "x = 3"
+
+    	x1 := add1(&x)  // call add1(&x) pass memory address of x
+
+    	fmt.Println("x+1 = ", x1) // should print "x+1 = 4"
+    	fmt.Println("x = ", x)    // should print "x = 4"
+	}
+
+Şimdi `x` in asıl değerini değiştirebiliriz. Neden pointer kullanıyoruz? Avantajı nedir?
+
+- Bir değişken üzerinde çalışmak için birden fazla fonksiyon kullanabilmemize olanak sağlar.
+- Adres (8 byte) verdiğimiz için maliyet azalır. Değerin kopyasını vermek maliyet ve zaman için verimli bir yöntem değildir.
+- `string`, `slice`, `map` referans türlerdir. Yani fonksiyona verilirken standart olarak pointer olarak verilirler. (Dikkat: Eğer `slice` ın uzunluğunu değiştirmek istiyorsanız açıkça pointer olarak vermeniz gerekir.)
+
+### defer
+
+Go da iyi tasarlanmış `defer` (ertelemek) adlı bir terim vardır. Bir fonksiyonda birden fazla `defer` ifadesi bulunabilir, program çalıştığında sondan başa sırayla çalışacaklardır. Programın dosya açtığı durumlarda bu dosyaların hata vermeden önce kapatılması gerekir. Örneklere bakalım.
+
+	func ReadWrite() bool {
+    	file.Open("file")
+	// Do some work
+    	if failureX {
+        	file.Close()
+        	return false
+    	}
+
+    	if failureY {
+        	file.Close()
+        	return false
+        }
+
+    	file.Close()
+    	return true
+	}
+
+Bazı kodların tekrar ettiğini görüyoruz. `defer` bu problemi çok iyi çözer. Daha temiz kod yazmanıza yardım etmekle kalmaz kodunuzu daha okunur yapar.
+
+	func ReadWrite() bool {
+    	file.Open("file")
+    	defer file.Close()
+    	if failureX {
+        	return false
+    	}
+    	if failureY {
+        	return false
+    	}
+    	return true
+	}
+
+Eğer birden fazla `defer` varsa ters sırayla çalışırlar. Sıradaki örnek `4 3 2 1 0` sonucunu yazar.	
+
+	for i := 0; i < 5; i++ {
+    	defer fmt.Printf("%d ", i)
+	}
+	
+### Değer ve tür olarak fonksiyonlar
+
+Go'da fonksiyonlar aynı zamanda değişken olabilirler. `type` onları kullanarak tanımlayabiliriz. Aynı imzaya sahip fonksiyonlar ayno tür olarak görülebilir.
+
+	type typeName func(input1 inputType1 , input2 inputType2 [, ...]) (result1 resultType1 [, ...])
+
+Bunun avantajı nedir? Cevap, fonksiyonları değer olarak verebilmemizi sağlamasıdır.
+
+	package main
+	import "fmt"
+
+	type testInt func(int) bool // define a function type of variable
+
+	func isOdd(integer int) bool {
+    	if integer%2 == 0 {
+        	return false
+    	}
+    	return true
+	}
+
+	func isEven(integer int) bool {
+    	if integer%2 == 0 {
+        	return true
+    	}
+    	return false
+	}
+
+	// pass the function `f` as an argument to another function
+
+	func filter(slice []int, f testInt) []int {
+    	var result []int
+    	for _, value := range slice {
+        	if f(value) {
+            	result = append(result, value)
+        	}
+    	}
+    	return result
+	}
+
+	func main(){
+    	slice := []int {1, 2, 3, 4, 5, 7}
+    	fmt.Println("slice = ", slice)
+    	odd := filter(slice, isOdd)    // use function as values
+    	fmt.Println("Odd elements of slice are: ", odd)
+    	even := filter(slice, isEven) 
+    	fmt.Println("Even elements of slice are: ", even)
+	}
+
+Interface kullanılan durumlarda çok yararlıdır. Gördüğünüz gibi `testInt` fonksiyon türünde bir değişkendir ve `filter` ın döndürdüğü argümanlar ve değerler `testInt` ile aynıdır. Böylelikle programlarımızda karmaşık mantık yürütebilir ve esneklik kazanabiliriz.
+
+### Panic ve Recover
+
+Go da Java gibi `try-catch` yapısı yoktur. Go exception fırlatmak yerine `panic` ve `recover` ile hatalarla ilgilenir. Etkili olmasına karşın `panic` çok fazla kullanılmamalıdır.
+
+`Panic` programın normal akışını durdurmak ve panik haline sokmak için kullanılır. `F` adında bir fonksiyon `panic` çağırdığında fonksiyon çalışmayı durdurur ve ertelenen `defer` fonksiyonları çalıştırılır. Sonra `F` panik halinin başladığı yere döner. Bütün fonksiyonlar `F` gibi başladığı yerdeki `goroutine` e dönmeden program sonlanmaz. `panic` programın içinde `panic` olarak çağırıldığında gerçekleşir. Ayrıca dizi sınırları dışına erişim hataları gibi bazı hatalar da `panic` sebebi olabilir. 
+
+`Recover` (kurtarmak) `goroutine` leri panik halinden kurtarmak için kullanılır. `defer` fonksiyonlarının içinde `recover` çağırmak yararlıdır çünkü panik halinde normal fonksiyonlar çalışmayı durdurur. Çağırıldığında varsa `panic` değerlerini yakalar yoksa `nil` yakalar.
+
+Aşağıdaki örnekte `panic` nasıl kullanılır gösterilmiştir.
+
+	var user = os.Getenv("USER")
+
+	func init() {
+    	if user == "" {
+        	panic("no value for $USER")
+    	}
+	}
+
+Bu örnek de `panic` kontrolü yapılmasını gösterir.	
+
+	func throwsPanic(f func()) (b bool) {
+    	defer func() {
+        	if x := recover(); x != nil {
+            	b = true
+        	}
+    	}()
+    	f() // if f causes panic, it will recover
+    	return
+	}
+	
+### `main` ve `init` fonksiyonları
+
+`init` fonksiyonu tüm paketlerde kullanılabilirken `main` fonksiyonu sadece `main` paketinde kullanılabilir. Bu iki fonksiyonun parametreleri yoktur ve değer döndürmezler. Bir paket içinde birden çok `init` yazılabilse de sadece bir tane yazılmasını kesinlikle tavsiye ederim.
+
+Go programları `init()` ve `main()` i otomatik çağırır. Her paket için `init` fonksiyonu isteğe bağlı iken `main` paketi için sadece bir tane `main` fonksiyonu kesinlikle bulunmak zorundadır. 
+
+Programlar işleme `main` paketinden başlar. Eğer `main` başka paketler dahil (import) ediyorsa derleme sürecinde onlar da dahil edilir. Bir paket birden fazla kez dahil edildiyse bile sadece bir kere derlenir. Paketler dahil edildikten sonra program bu paketlerdeki değişkenleri ve sabitleri parafe eder ve sonra varsa `init` çalıştırılır ve böyle devam eder. Bütün paketler parafe edildikten sonra program `main` paketindeki değişkenleri ve sabitleri parafe eder ve varsa `init` çalıştırılır. Alttaki şekil bu süreci gösterir.
+
+![](images/2.3.init.png?raw=true)
+
+Figure 2.6 Go da programların parafe edilmesinin akışı
+
+### import
+
+Go programlarında `import` (dahil etmek) aşağıdaki gibi çok sık kullanılır
+
+	import(
+    	"fmt"
+	)
+
+Sonra dahil edilen bu paketteki fonksiyonlar aşağıdaki gibi kullanılır.
+
+	fmt.Println("hello world")
+
+`fmt` Go standart kütüphanesinde bulunur. Bilgisayarda $GOROOT/pkg da bulunur. Go üçüncü şahış paketlerini iki şekilde destekler.
+
+1. Göreceli yol
+	import "./model" // load package in the same directory, I don't recommend this way.
+2. Kesin yol
+	import "shorturl/model" // load package in path "$GOPATH/pkg/shorturl/model"
+
+Paketler dahil edilirken kullanılan özel operatörler vardır ve bunlar genelde yeni başlayanların kafalarını kurcalar.
+
+1. Nokta operatörü
+	Bazen aşağıdaki gibi kullanıldığını görürüz.
+	
+		import(
+    		. "fmt"
+		)
+		
+	Nokta operatörünün görevi, bir paketten fonksiyon çağırırken paketin adının yazılma gereksinimini kaldırmasıdır. Böylelikle `fmt.Printf("Hello world")` yerine `Printf("Hello world")` yazılır.
+
+2. Takma isim verme
+	Pakete takma isim vererek fonksiyon çağırırken kullanılan ad değiştirilir.
+	
+		import(
+    		f "fmt"
+		)
+		
+	Böylelikle `fmt.Printf("Hello world")` yerine `f.Printf("Hello world")` yazılır.
+
+3. `_` operatorü
+	Bunu anlamak zordur özellikle biri size açıklamadıysa.
+	
+		import (
+    		"database/sql"
+    		_ "github.com/ziutek/mymysql/godrv"
+		)
+	
+	Bu operatör dahil edilen paketin sadece `init` fonksiyonun çağrılıp çalıştırılması için kullanılır. Paketteki diğer fonksiyonları kullanacağınıza emin değilseniz kullanabilirsiniz.
+	
+## Links
+
+- [Directory](preface.md)
+- Önceki bölüm: [Go foundation](02.2.md)
+- Sonraki bölüm: [struct](02.4.md)